4 การแปรรูปเพื่อนำกลับมาใช้ใหม่ (Recycle) การแปรรูปเพื่อนำกลับมาใช้ใหม่ หรือการรีไซเคิล หมายถึงการนำเอาผลิตภัณฑ์ที่เป็นขยะเหลือใช้มาผ่านกระบวนการแปรรูปเป็นวัตถุดิบ เพื่อผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ ซึ่งในปัจจุบันประเทศไทยมีการทิ้งขยะพลาสติกประมาณ 2, 163, 000 ตัน แต่กลับสามารถนำเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิลได้เพียง 764, 000 ตันหรือเพียงร้อยละ 35 ของปริมาณขยะมูลฝอยประเภทพลาสติกทั้งหมด (ข้อมูลปี พ. ศ. 2555) ในจำนวนพลาสติกทั้งหมดนี้มีทั้งพลาสติกประเภทเทอร์โมเซตติงพลาสติก ซึ่งไม่สามารถนำเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิลได้ จึงจำเป็นต้องมีการกำจัดโดยวิธีเดียวกับขยะมูลฝอยประเภทอื่น คือการฝัง การเผา ซึ่งจะก่อให้เกิดมลพิษต่อสิ่งแวดล้อม ในขณะที่พลาสติกที่สามารถนำเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิลได้ คือพลาสติกประเภทเทอร์โมพลาสติก สามารถจำแนกได้หลายชนิด ผู้บริโภคสามารถแยกชนิดพลาสติกที่สามารถนำมารีไซเคิลได้โดยสังเกตสัญลักษณ์และรหัสที่ถูกระบุบนผลิตภัณฑ์ (กำหนดโดยNA Society of the Plastics Industry ในปีค. 1988) ซึ่งมีทั้งหมด 7 ประเภทดังนี้โพลีเอทิลีนเทอพาทาเลท (PET)โพลีเอทิลีนชนิดความหนาแน่นสูง (HDPE)โพลีไวนิลคลอไรด์ (PVC)โพลีเอทิลีนชนิดความหนาแน่นต่ำ(LDPE) โพลีโพรพิลีน (PP)โพลีสไตรีน (PS)และประเภท อื่น ๆดังรายละเอียดในตาราง
5 เท่าขึ้นไป นอกจากนี้ ธนบัตร polymer ยังมีการเคลือบผิวหลังการพิมพ์ จึงทำความสะอาดได้ง่าย ทั้งนี้ ธนบัตร polymer ที่หมุนเวียนและหมดสภาพการใช้งานจะถูกส่งกลับมาทำลายด้วยวิธีที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมที่ธนาคารกลางของแต่ละประเทศ รวมถึงสามารถนำไป recycle เพื่อประยุกต์ใช้ในลักษณะต่างๆ ต่อไป
Polystyrene or Styrofoam (PS) มีความแข็ง ใส (แต่สามารถใส่สีได้) รวมถึงมีความเปราะและแตกได้ง่าย เป็นที่นิยมใช้ในกลุ่มบรรจุภัณฑ์ ขวด ถาดอาหาร และช้อนส้อมแบบใช้แล้วทิ้ง 7. พลาสติกประเภทอื่นๆ ได้แก่ polycarbonate styrene fiberglass และ nylon เป็นต้น ⦁เทรนด์นวัตกรรมพลาสติกเพื่อความยั่งยืน อ้างอิงข้อมูลจาก SCG พบว่ามี 5 เทรนด์สำคัญในระดับสากล ที่แสดงให้เห็นนวัตกรรมพลาสติกเพื่อความยั่งยืน ประกอบด้วย 1. ทำให้ recycle ได้ง่ายขึ้น พลาสติกนับเป็นวัสดุที่สามารถ recycle ได้ 100% แต่ที่ผ่านมา การใช้พลาสติกได้มุ่งเน้นให้ตอบโจทย์ความต้องการและการใช้งาน ทำให้ผลิตภัณฑ์บางอย่างไม่สามารถ recycle อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันมีเทรนด์ในการใช้วัสดุชนิดเดียวกันในการทำบรรจุภัณฑ์ที่มีหลายชั้นหรือหลายส่วน ซึ่งทำให้ recycle พลาสติกดังกล่าวได้ง่ายขึ้น 2. ลดทรัพยากรการผลิตและเพิ่มประสิทธิภาพของวัสดุ พลาสติกเป็นที่นิยมในอุตสาหกรรมเฉพาะทาง อาทิ ชิ้นส่วนยานยนต์ที่ช่วยลดน้ำหนักและลดอัตราการสิ้นเปลืองพลังงาน วัสดุก่อสร้างที่มุ่งเน้นความคงทนและการกัดกร่อนของสารเคมี และอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ทันสมัย การพัฒนาพลาสติกเหล่านี้จึงมุ่งเน้นให้ผลิตภัณฑ์มีคุณภาพ ทนทาน และมีประสิทธิภาพในการใช้งานได้ดีขึ้น ในขณะเดียวกัน ก็มีแนวทางในการลดปริมาณทรัพยากรในการผลิตลงตามหลักเศรษฐกิจหมุนเวียน (circular economy) 3.
1. การหลีกเลี่ยง (Avoid) พลาสติก เนื่องจากพลาสติกมีหลากหลายรูปแบบ และถูกออกแบบมาโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ผู้ใช้เกิดความสะดวกสบายมากขึ้น โดยเฉพาะตามห้างสรรพสินค้า หรือร้านสะดวกซื้อสมัยใหม่ มีสินค้าที่อยู่ในรูปของบรรจุภัณฑ์พลาสติกที่มีสีสัน รูปทรงสวยงามและรูปแบบที่หลากหลาย สามารถดึงดูดความสนใจจากผู้ซื้อให้ตัดสินใจได้ไม่ยาก จนเป็นต้นเหตุให้เกิดการบริโภคโดยขาดสติ ขาดการยั้งคิดถึงผลกระทบที่จะตามมาหลังจากใช้บรรจุภัณฑ์เหล่านี้ ทั้งอันตรายต่อผู้บริโภคโดยตรง อันตรายต่อผู้อื่น หรือเป็นอันตรายต่อระบบนิเวศ 2.
การแปรรูปเพื่อนำกลับมาใช้ใหม่ หรือการรีไซเคิล หมายถึงการนำเอาผลิตภัณฑ์ที่เป็นขยะเหลือใช้มาผ่านกระบวนการแปรรูปเป็นวัตถุดิบ เพื่อผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ ซึ่งในปัจจุบันประเทศไทยมีการทิ้งขยะพลาสติกประมาณ 2, 163, 000 ตัน แต่กลับสามารถนำเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิลได้เพียง 764, 000 ตันหรือเพียงร้อยละ 35 ของปริมาณขยะมูลฝอยประเภทพลาสติกทั้งหมด (ข้อมูลปี พ. ศ. 2555) ในจำนวนพลาสติกทั้งหมดนี้มีทั้งพลาสติกประเภทเทอร์โมเซตติงพลาสติก ซึ่งไม่สามารถนำเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิลได้ จึงจำเป็นต้องมีการกำจัดโดยวิธีเดียวกับขยะมูลฝอยประเภทอื่น คือการฝัง การเผา ซึ่งจะก่อให้เกิดมลพิษต่อสิ่งแวดล้อม ในขณะที่พลาสติกที่สามารถนำเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิลได้ คือพลาสติกประเภทเทอร์โมพลาสติก สามารถจำแนกได้หลายชนิด ผู้บริโภคสามารถแยกชนิดพลาสติกที่สามารถนำมารีไซเคิลได้โดยสังเกตสัญลักษณ์และรหัสที่ถูกระบุบนผลิตภัณฑ์ (กำหนดโดยNA Society of the Plastics Industry ในปีค. 1988) ซึ่งมีทั้งหมด 7 ประเภทดังนี้โพลีเอทิลีนเทอพาทาเลท (PET)โพลีเอทิลีนชนิดความหนาแน่นสูง (HDPE)โพลีไวนิลคลอไรด์ (PVC)โพลีเอทิลีนชนิดความหนาแน่นต่ำ(LDPE) โพลีโพรพิลีน (PP)โพลีสไตรีน (PS)และประเภท อื่น ๆดังรายละเอียดในตาราง
วันที่ 05 เม. ย. 2565 เวลา 15:28 น. กรมสรรพากรขยายเวลามาตรการภาษีเพื่อส่งเสริมผู้ประกอบการใช้ผลิตภัณฑ์พลาสติกที่ย่อยสลายได้ทางชีวภาพ หักค่าใช้จ่ายได้ 1. 25 เท่า นายอาคม เติมพิทยาไพสิฐ รมว.
นำขยะกลับมาเป็นวัตถุดิบ เมื่อพลาสติกเป็นวัสดุที่สามารถ recycle ได้ จึงมีการนำขยะพลาสติกมาหมุนเวียนเพื่อใช้ประโยชน์เป็นวัตถุดิบต่อไป โดยสามารถจำแนกการ recycle ได้เป็น 2 ประเภท ได้แก่ mechanical recycling ซึ่งเป็นการนำพลาสติกที่ใช้งานแล้วมา recycle เป็นเม็ดพลาสติกและขึ้นรูปเป็นสินค้าเพื่อใช้งาน และ feedback หรือ chemical recycling ซึ่งเป็นการนำพลาสติกกลับไปเป็นวัตถุดิบตั้งต้นในกระบวนการผลิตทั้งในรูปแบบก๊าซและของเหลว 4. พลาสติกชีวภาพและวัตถุดิบทางเลือก พลาสติกชีวภาพถูกคิดค้นเพื่อช่วยให้พลาสติกสามารถย่อยสลายได้เร็วขึ้น โดยพัฒนาจากวัตถุดิบหลากหลายชนิด อาทิ ข้าวโพด อ้อย และมันสำปะหลัง ทั้งนี้ เนื่องจากพลาสติกเป็นผลพลอยได้จากปิโตรเลียมที่มีอยู่อย่างจำกัด จึงได้มีการคิดค้นการนำวัตถุดิบทางเลือกที่สามารถผลิตใหม่ได้ (Renewable feedstock) มาใช้ในการผลิตพลาสติก อาทิ Bio-based feedstock และการสังเคราะห์จากคาร์บอนไดออกไซด์ 5.
5 เท่า ขึ้นไป นอกจากนี้ ธนบัตร polymer ยังมีการเคลือบผิวหลังการพิมพ์ จึงทำความสะอาดได้ง่าย ทั้งนี้ ธนบัตร polymer ที่หมุนเวียนและหมดสภาพการใช้งานจะถูกส่งกลับมาทำลายด้วยวิธีที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมที่ธนาคารกลางของแต่ละประเทศ รวมถึงสามารถนำไป recycle เพื่อประยุกต์ใช้ในลักษณะต่าง ๆ ต่อไป ผู้เขียน: ดร. ไพโรจน์ บาลัน ฝ่ายกลยุทธ์และบริหารกิจการธนบัตร บทความนี้เป็นข้อคิดเห็นส่วนบุคคล ซึ่งไม่จำเป็นต้องสอดคล้องกับข้อคิดเห็นของธนาคารแห่งประเทศไทย >> Download PDF