pH ของสารละลาย ในสารละลายกรดหรือเบสจะมีทั้ง H 3 O + และ OH – อยู่ในปริมาณที่แตกต่างกัน การบอกความเป็นกรด เป็นเบสของสารละลายโดยใช้ความ เข้มข้นของ H 3 O + หรือ OH – มักเกิดความผิดพลาดได้ง่ายเพราะสารละลายมักมีความเข้มข้นของ H 3 O + หรือ OH – น้อย ดังนั้นในปี ค. ศ. 1909 นักเคมีชาวสวีเดนชื่อ ซอเรสซัน (Sorensen) ได้เสนอให้บอกความเป็นกรด-เบสของสารละลายในรูปมาตราส่วนpH ย่อมาจากภาษาฝรั่งเศสว่า puissance d, hydrogine แปลว่า กำลังของไฮโดรเจน (power of hydrogen) โดยกำหนดว่า เมื่อความเข้มข้นของ H 3 O + มีหน่วยเป็น mol/dm 3 หรือ Molar ในสารละลายที่เป็นกลาง [H 3 O +] = [OH –] = 1. 0 x 10 -7 mol/dm 3 ดังนั้น หา pH ของสารละลายได้ดังนี้ pH = – log[H 3 O +] = – log 1. 0 x 10 -7 = – (log 1. 0 – 7log10) = 0 + 7 = 7 นั่นคือสารละลายที่เป็นกลางมี pH = 7 ค่า pH ที่ใช้ระบุความเป็นกรดหรือเบสของสารละลาย สรุปได้ดังนี้ สารละลายกรด มี [H 3 O +] มากกว่า 1. 0 x 10 -7 mol/dm 3 ดังนั้น pH<7. 00 สารละลายที่เป็นกลาง มี [H 3 O +] เท่ากับ 1. 0 x 10 -7 mol/dm 3 ดังนั้น pH = 7. 00 สารละลายเบส มี [H 3 O +] น้อยกว่า 1. 0 x 10 -7 mol/dm 3 ดังนั้น pH>7.
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. นิวัฒน์ ศรีสวัสดิ์ กลุ่มวิจัยการศึกษาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแนวใหม่ สาขาวิชาวิทยาศาสตร์ศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น (สนับสนุนโดยสำนักงานเลขานุการกองทุนพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ)
แอล, และรวมถึงน้ำดื่มประเภทน้ำแร่ ได้แก่ มิเนเร่, ออร่า, มอง เฟลอร์, และเพอร์ร่า ผลการสำรวจพบว่าหากเรียงจากน้ำที่มีความเป็นด่างสูงสุด ไปหาน้ำที่มีสภาวะความเป็นด่างสูงสุดไปหากกรดมากที่สุดดังนี้ 1. น้ำดื่ม ตรามิเนเร่ เป็นน้ำแร่ ที่มี ค่า pH อยู่ที่ 8. 17 ค่า ORP อยู่ที่ +165 มิลลิโวลต์ 2. น้ำดื่ม ตราเนสท์เล่ ค่า pH อยู่ที่ 7. 90 ค่า ORP อยู่ที่ +137 มิลลิโวลต์ 3. น้ำดื่ม ตราสิงห์ ค่า pH อยู่ที่ 7. 90 ค่า ORP อยู่ที่ +141 มิลลิโวลต์ 4. น้ำดื่ม ตราเพอร์ร่า เป็นน้ำแร่ ค่า pH อยู่ที่ 7. 81 ค่า ORP อยู่ที่ +183 มิลลิโวลต์ 5. น้ำดื่ม ตราช้าง ค่า pH อยู่ที่ 7. 54 ค่า ORP อยู่ที่ +158 มิลลิโวลต์ 6. น้ำดื่ม ตราออร่า เป็นน้ำแร่ ค่า pH อยู่ที่ 7. 10 ค่า ORP อยู่ที่ +191 มิลลิโวลต์ 7. น้ำดื่ม ตรามองเฟลอร์ เป็นน้ำแร่ ค่า pH อยู่ที่ 7. 09 ค่า ORP อยู่ที่ +195 มิลลิโวลต์ 8. น้ำดื่ม ตราคริสตัล ค่า pH อยู่ที่ 6. 96 ค่า ORP อยู่ที่ +175 มิลลิโวลต์ 9. น้ำดื่ม ตราคูลลี่ เฟรช ค่า pH อยู่ที่ 6. 71 ค่า ORP อยู่ที่ +207 มิลลิโวลต์ 10. น้ำดื่ม ตราเค. แอล. ค่า pH อยู่ที่ 6. 17 ค่า ORP อยู่ที่ +243 มิลลิโวลต์ จากการสำรวจพบว่าน้ำดื่มบรรจุในภาชนะปิดสนิทที่มีค่าความเป็นด่างสูงสุด 3 อันดับแรกคือ 1.
น้ำดื่มตรามิเนเร่ 2. และ 3. เท่ากันคือ น้ำดื่มตราเนสท์เล่. น้ำดื่มตราสิงห์ ในขณะที่น้ำดื่มที่มีค่า ORP ต่ำที่สุด 3 อันดับแรกคือ 1. น้ำดื่มตราเนสท์เล่ 2. น้ำดื่มตราสิงห์ และ 3 น้ำดื่มตราช้าง ทั้งนี้ เมื่อทดสอบกับน้ำประปาที่บ้านพระอาทิตย์พบว่ามีค่า pH 7. 18 และค่า ORP อยู่ที่ +192 มิลลิโวลต์ ซึ่งมีความเป็นด่างมากกว่าน้ำดื่มบรรจุในภาชนะปิดบางยี่ห้อ และมีค่าประจุบวกน้อยกว่าน้ำดื่มบรรจุในภาชนะปิดบางยี่ห้อด้วย ด้วยเครื่องตรวจวัดเดียวกันนี้จึงได้ไปทดสอบกับน้ำอัดลมอีก 11 ชนิดได้แก่ เป๊บซี่ แมกซ์, เป๊บซี่, โคคา โคล่า, โคคาโคล่า ซีโร่, โคคาโคล่า ไลท์, สไปรท์, แฟนต้าน้ำส้ม, แฟนต้า สตรอเบอร์รี่, อาเจบิ๊ก ส้ม, และ อาเจ บิ๊ก โคล่า ได้ผลการทดสอบพบว่าหากเรียงจากน้ำที่มีความเป็นด่างสูงสุด ไปหาน้ำที่มีสภาวะความเป็นด่างสูงสุดไปหากกรดมากที่สุดดังนี้ 1. น้ำอัดลม สไปรท์ ค่า pH อยู่ที่ 3. 05 ค่า ORP อยู่ที่ +331 มิลลิโวลต์ 2. น้ำอัดลม แฟนต้า สตรอเบอร์รี่ ค่า pH อยู่ที่ 2. 79 ค่า ORP อยู่ที่ +352 มิลลิโวลต์ 3. น้ำอัดลม อาเจ บิ๊ก สตรอเบอร์รี่ค่า pH อยู่ที่ 2. 78 ค่า ORP อยู่ที่ +351 มิลลิโวลต์ 4. น้ำอัดลม แฟนต้า ส้ม ค่า pH อยู่ที่ 2.